Cơm sôi là sợi bún. Cơm sôi trên mái nhà nhiều thể hiện sự yêu thương, kính trọng. Công lao của ông bà và nỗi nhớ nhung của con cháu thể hiện tình yêu thương đó đối với ông bà.
– Luộc: Thắt nan (ren: tre, mây…, lạt chẻ mỏng)
– Cơm sôi trên mái nhà nhiều thể hiện sự yêu thương, kính trọng. Công lao của ông bà và nỗi nhớ nhung của con cháu thể hiện tình yêu thương đó đối với ông bà.
Một. Khai mạc:
– Truyền thống đạo lý cơ bản của dân tộc Việt Nam là uống nước nhớ nguồn.
– Tục thờ cúng tổ tiên, ông bà, cha mẹ… là biểu hiện của lòng hiếu thảo.
– Câu tục ngữ: Tra… bấy nhiêu phản ánh rõ điều đó.
b. Thân bài:
* Nội dung, nghệ thuật của ca dao:
+ Tâm trạng của nhân vật: Nỗi nhớ nhung người đã khuất (ông bà) được so sánh với số lu nước buộc trên mái nhà, nhiều không sao đếm xuể.
– Đây là một phép so sánh ẩn dụ thường gặp trong ca dao, với công thức chung là bao nhiêu… bấy nhiêu.
– Hình ảnh so sánh quen thuộc, giản dị, phù hợp với cách diễn đạt mộc mạc, chân chất của người nông dân xưa.
– Nên nhớ những khái niệm trừu tượng trong lĩnh vực tinh thần được cụ thể hoá thành sự vật (mái nước) làm cho khả năng biểu cảm của ca dao tăng lên rất nhiều.
– Nhịp thở chậm rãi, giọng điệu thê lương, thể hiện lòng thành kính, biết ơn của con cháu đối với ông bà, tổ tiên. Ngoài ra, còn có cảm giác xấu hổ và nghèo đói…
c. Kết thúc:
– Hai câu ca dao ngắn gọn gói ghém biết bao tình cảm sâu lắng, thấm thía.
Lòng biết ơn là nền tảng đạo đức của con người.
Bài văn mẫu 1:
Ta có thể thấy rằng, chính người Việt Nam từ xa xưa đã có tục thờ cúng trời đất và tổ tiên. Ở đời, dù giàu hay nghèo thì trong mỗi nhà đều có bàn thờ để con cháu quanh năm hương khói ông bà, cha mẹ. Có lẽ không sai khi nói đây cũng là một phong tục đẹp, thể hiện đạo lý tốt đẹp của dân tộc ta như “Uống nước nhớ nguồn” hay câu “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. … rất được nâng niu và gìn giữ qua nhiều thế hệ. Một trong những câu ca dao hay nhất về tình cảm gia đình có một câu ca dao rất đặc sắc đó là:
Nhìn lên nóc nhà,
Con nhớ ông bà biết bao nhiêu!
Chúng ta có thể thấy rằng nước ta vốn dĩ là một nước nông nghiệp lạc hậu. Hầu như cứ như thấy cảnh một người nông dân sống cuộc sống nghèo khổ, rồi như thể quanh năm bát mồ hôi đổi lấy bát cơm. Dường như ta có thể bắt gặp hình ảnh những mái tranh cũ nát, dù mưa gió là hình ảnh thường thấy của người nông dân ngày xưa, nó dường như cũng đã gắn bó với chính cuộc sống của mỗi chúng ta. Biết bao số phận khốn khổ vì thuế cao, có thể vì áp bức bất công, vì lo miếng ăn hàng ngày. Thật vậy, hình như chúng ta đã biết đền đáp công đức của ông bà, cha mẹ? Có lẽ đó là nỗi nhớ chất chứa trong tim. Rồi là những trăn trở, day dứt không kìm được, chỉ biết buông tiếng thở dài chua xót:
Nhìn lên nóc nhà,
Con nhớ ông bà biết bao nhiêu!
Đoạn thơ trên như một khúc hát thật mộc mạc, giản dị như chính cách nghĩ và cách bộc lộ cảm xúc của người nông dân chất phác, thật thà. Chính những kỉ niệm, tình yêu vốn là những khái niệm trừu tượng tưởng chừng như đã được cụ thể hoá bằng một hình ảnh rất quen thuộc trong ca dao đó là nước lã (nút: nút, mối) trên mái nhà. Trước đây, khi mái nhà lợp bằng lá cọ, hay nhà lợp bằng cỏ tranh, rơm rạ, người ta thường dùng tre, nứa chẻ mỏng hoặc nan. Sau đó, người ta còn ngâm nước cho mềm để buộc chặt từng chiếc lá cọ, từng bức tranh, rồi cả những chiếc nơm vào rui, mè cho chắc chắn, gió không thổi bay được. Một mái nhà như vậy có bao nhiêu nước dùng? Chắc phải vài nghìn cốm, một con số rất lớn.
Đặc biệt hơn, vào những trưa hè nóng bức hay những buổi chiều mưa tầm tã, đứa trẻ được nằm nghỉ trên chiếc giường gỗ hay chiếc chõng tre. Lúc này, chúng ta như chợt nhìn lên mái nhà rồi khoanh tay trước trán ngẫm nghĩ về cuộc đời rồi than thở cho số phận mình mãi bị cái nghèo đeo đuổi. Có thể bắt gặp ngay mái nhà bắt mắt chứa đầy nước, cách bàn thờ tổ tiên, ông bà chỉ một sải tay. Khi ấy, nhìn bàn thờ ông bà tổ tiên mà lòng thấy thương không nguôi, đứa cháu dường như thấy áy náy, ân hận vì mình không phải là con, cháu. Tôi dường như cũng đã nhìn thấy dòng cảm xúc dâng trào và nước mắt tuôn trào xung quanh bạn, nên tôi chỉ biết tặc lưỡi thở dài, tiếc cho người đã khuất và tiếc cho người đang sống. Và có thể xem như để bày tỏ tấm lòng thành, không gì hay hơn là một phép so sánh, ví von rất hay đó là “Đất nước nhớ ông bà biết bao! Lòng như thấy con, cháu chẳng đếm xuể lượng nước và không thể nói hết nỗi nhớ ông bà… Có lẽ bởi có bao nhiêu cặp từ láy… đã diễn tả được nỗi nhớ và lòng biết ơn vô bờ bến của họ.
Có lẽ, chúng ta có thể thấy rằng, lối so sánh tương tự thường thấy trong ca dao xưa, cũng có câu:
Qua ngả mũ nhìn gia đình
Bao nhiêu gạch yêu em bấy nhiêu
Có thể nói, đây cũng chính là sự thể hiện tình cảm của nhân viên một cách tự nhiên và chân thành nhất.
Tựu chung lại, ta thấy chỉ có hai câu ca dao mà gói ghém nhiều tầng nghĩa như vậy; Nhưng nổi bật nhất, thấm thía nhất vẫn là lòng biết ơn sâu sắc của con cháu đối với tổ tiên, ông bà, cha mẹ. Chúng ta dường như cũng đã thấy rằng lòng biết ơn là nền tảng của đạo đức, là cơ sở cho mọi điều tốt đẹp trong cuộc sống. Khi mỗi người đọc ca dao, chúng ta dường như cũng càng trân trọng hơn tâm hồn trong sáng, thuần khiết và hiếu thảo của người xưa.
Bài văn mẫu 2:
Dân tộc Việt Nam ta từ ngàn đời nay luôn giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt đẹp quý báu như yêu nước, cần cù, đoàn kết… trong đó, truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”. Truyền thống tốt đẹp đó thể hiện ở tình yêu thương, lòng hiếu thảo của con người đối với người thân và những người lớn tuổi trong gia đình. Và được thể hiện trong thơ ca, hội họa, âm nhạc…, tất nhiên ca dao cũng không nằm ngoài quy luật này. Nói đến vấn đề đạo hiếu trong kho tàng ca dao, chúng ta không thể không nhắc đến câu ca dao:
“Nhìn lên mái nhà
Bao nhiêu nước nhớ ông bà bấy nhiêu”
Từ “nhìn” có nghĩa là nhìn, nhìn. “Lạt” là một loại dây làm bằng tre, nứa dùng để buộc các thanh gỗ, tre, nứa để làm mái nhà thời xưa. “Nước lạt” là những mối buộc của sợi gạo, để các thanh gỗ, tre buộc chặt vào nhau phải có nhiều nước đun sôi. Đoạn thơ mượn hành động ngước mắt nhìn nước đọng trên mái nhà để gợi nhắc, bày tỏ nỗi nhớ thương, kính trọng ông bà của mình. đồng thời nhắc nhở mọi người phải biết yêu thương, hiếu thảo, kính trọng ông bà, cha mẹ trong gia đình.
Nhân vật trữ tình trong bài thơ đã nhớ đến ông bà của mình khi nhìn lên mái nhà – nơi cao nhất trong nhà. Điều này khẳng định vị trí to lớn của người thân trong lòng nhân vật trữ tình. Nó cũng thể hiện sự tôn trọng đối với họ. Nhìn những “bố mì”, mái nhà mà nhớ đến những người thân yêu là hình ảnh dễ liên tưởng. Bởi trước đây, khi xây dựng mỗi ngôi nhà, ít nhiều người chủ của ngôi nhà đó đều có liên quan. Đặc biệt, những thứ đơn giản như đánh bóng. Có lẽ bàn tay ông, bà của nhân vật trữ tình cũng đã từng bẻ tre, nứa rồi ngồi chuốt từng sợi. Ở đó, người cháu có thể nhìn thấy hình ảnh của ông bà mình khi còn sống. Vì thế, ngôi nhà – nơi ông bà từng sống cả đời, nhìn đâu cũng thấy hình bóng của ông, nhìn đâu cũng có thể gợi nhớ về ông.
Bài thơ sử dụng những hình ảnh so sánh một cách tinh tế, không trình bày theo lối kết cấu thông thường. Nhân vật trữ tình ví nỗi nhớ ông bà da diết như lượng nước đọng trên mái nhà. Nhưng từ trước đến nay chưa có ai đếm hay đếm số lạng trên mái nhà. Và vì thế, nó đã làm cho nỗi nhớ tưởng chừng như vô hình, vô cùng vô hình phần nào trở nên hữu hình. Trở nên giàu trí tưởng tượng hơn. Cùng với đó, ca dao còn sử dụng cặp quan hệ từ tăng tiến “bao nhiêu… bao nhiêu”. Cặp quan hệ này giúp cho mức độ của nỗi nhớ càng lớn hơn, dày đặc hơn. Mượn lượng nước sôi khổng lồ trên mái nhà, như một đòn bẩy để bày tỏ nỗi nhớ da diết.
Ca dao nói về lòng hiếu thảo – một truyền thống đạo đức cao đẹp, quý báu của dân tộc ta. Báo hiếu không phải là những điều to tát, mà chỉ là những điều bình dị. Đó là những lời quan tâm hàng ngày, sự giúp đỡ công việc gia đình, sự yêu thương, thấu hiểu… Ngoài ra, trong kho tàng ca dao Việt Nam ta còn có rất nhiều câu ca dao khác nói về lòng hiếu thảo. giống:
“Công cha như núi
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”.
hay “Chớ thờ ơ với con
Phải tôn trọng và tôn trọng.”
Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, đạo hiếu luôn được duy trì và phát huy trong mỗi người và mỗi gia đình. Tuy nhiên, trong xã hội vẫn còn một bộ phận không nhỏ những cá nhân chưa làm tròn chữ hiếu. Như bất hiếu bỏ cha mẹ, bỏ bê cha mẹ, ông bà không quan tâm, chăm sóc… Đây là những vụ việc rất đau lòng và cần phải được đẩy lùi. Và để làm được điều đó, chúng ta cần đẩy mạnh giáo dục về tình cảm gia đình; thường xuyên tổ chức các hoạt động chung cho cả gia đình… để thắt chặt tình cảm các thành viên.
Vì vậy, câu tục ngữ:
“Nhìn lên mái nhà
Bao nhiêu nước nhớ ông bà bấy nhiêu”
đã thể hiện một đức tính, một truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam ta, đó là lòng hiếu thảo. Qua đó, chúng ta rút ra bài học cho mình, đó là cần phải giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Luôn quan tâm, yêu thương, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ.
![]() |
![]() |
Bạn thấy bài viết Nuộc lạt là gì? có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Nuộc lạt là gì? bên dưới để Trường THPT Diễn Châu 2 có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: dienchau2.edu.vn của Trường THPT Diễn Châu 2
Nhớ để nguồn bài viết này: Nuộc lạt là gì? của website dienchau2.edu.vn
Chuyên mục: Là gì?